De werkverschaffing te Oss

Article

1921

We kunnen niet zeggen, dat de commissie, ingesteld om voor Oss bij de heerschende werkloosheid het vraagstuk der werkverschaffing te bestudeeren en voorstellen daartoe aan den gemeenteraad te doen, niet de noodige voortvarendheid heeft betracht. Integendeel we moeten haar hier openlijk een woord van hulde toevoegen voor de prompte wijze waarop zij haar taak heeft opgevat en reeds ten deele vervuld.

Het vraagstuk van de werkverschaffing is uiterst moeilijk. Er moeten zooveel factoren in aanmerking worden genomen, dat de taak der commissie als een zware valt te beschouwen.

Wij vernemen, dat intusschen haar rapport reeds aan het dagelijksch bestuur der gemeente is toegezonden en men dus binnenkort een beslissing en een begin van uitvoering der beraamde plannen mag verwachten.

Het onderzoek der commissie strekte zich practisch uit tot een zestal vormen. Omtrent het vervaardigen van betonsteen maakte de commissie zich niet al te groote voorstellingen. Wel zal deze vorm nader worden onderzocht met het oog op rendabele werkverschaffing, maar waar het hier een bedrijf geldt, waarin tenslotte maar een klein getal ongeschoolde arbeiders kan worden werkzaam gesteld, daar begreep de commissie, dat het hier slechts een nevenvorm van werkverschaffing kon worden en de voorziening in den nood nog andere vormen moet doen zoeken.

Ontginning, hoe schoon, scheen de commissie voor het oogenblik een weinig geschikten vorm, vooral omdat dergelijke werken in het voorjaar of najaar, niet bij voorkeur midden in den zomer moeten geschieden. Nochtans blijft de commissie daaraan haar aandacht schenken, vooral voor ’t geval dat de werkloosheid lang zou duren. Het meest geschikt kwam de commissie voor de aanleg of liever de verharding van enkele wegen. Wel vraagt dit groote offers, maar daar staat tegenover, dat voor deze werken rijkssubsidie is te verwachten en dus de aanleg van deze misschien niet strikt noodzakelijke wegen voor de gemeente veel minder kostbaar is, dan zij onder andere omstandigheden zou wezen. De gemeente zou van deze zeer gunstige gelegenheid kunnen profiteeren om aan betere wegen te komen. De geraamde plannen, niet in eigen beheer der gemeente, zouden aan een 125 werklieden ongeveer een halfjaar werk geven, terwijl het geraamde bedrag aan materiaal 160.000, aan loonen 81.000 zou vragen. Van het Rijk wordt juist van het loon een bepaald percentage in het vooruitzicht gesteld, zoodat alleszins de voorkeur is te geven aan een werk, waar de loonen de voornaamste onkosten vorderen. Zoo iets is het zelf doen graven van zand en grint, het vervoeren en het verwerken er van in de wegen. De commissie stelt voor aan het rijk de helft der loonen te vragen en het is zeker niet onmogelijk, dat die vraag wordt ingewilligd. Zij wil intusschen niet wachten, totdat bekend is, wat de regeering precies wil bijdragen, doch het werk der wegen terstond laten beginnen. Waar een vrij belangrijke subsidie van het Rijk verwacht mag worden, kan men zonder het juiste bedrag te kennen vrij tot den aanleg der voornaamste stukken overgaan. Zoodra het bedrag der Rijkssubsidie bekend is kan nader worden overwogen, of men op de beraamde plannen kan verder werken. De meerderheid meent te moeten beginnen met verharding van den weg naar Macharen. Anderen waren meer voor den weg naar Geffen. Ten slotte is de weg naar Geffen op de tweede plaats gesteld. Dan volgen de kleinere verbindingswegen in de Kortfoort, daarna de Molenstraat tot voorbij de nieuwe scholen in de Hei, vervolgens van de Hofstraat, de Bossche straat tot aan Van Duren, het pad langs klooster en school van de nieuwe kerk, eindelijk nog eenige gedeelten van Heihoek en Bossche straat. In het geheel zijn voor 10 K.M. wegen geprojecteerd, geen macadamwegen, doch gewone grintwegen, sommige met, andere zonder ondergrond.

Omtrent het nieuwe raadhuis meent de commissie dat dit reeds geleidelijk kan worden betrokken, en het oude zoo spoedig mogelijk kan verdwijnen. De afbraak geeft weer aan een klein getal werklieden werk.

Nog is gesproken van rioleering. De commissie meent echter, dat ook hier betrekkelijk weinig volk aan het werk kan komen. Niettemin geeft zij den raad in overweging, door een deskundige de leiding te laten projecteeren, opdat ter gelegener tijd de rioleeringsbuizen kunnen worden gemaakt en het werk desnoods in deelen kan aanbesteed worden.

Een laatste vorm, die bespreking uitlokte was het in orde brengen van de treksloten. Ook hier echter weder weinig werk, te minder omdat er weinig of geen water in heeft gestaan.

Alles samengenomen worden er door de commissie werkelijk voorstellen gedaan, die de aandacht verdienen en al is haar taak hiermee niet afgeloopen, wijl vooral voor een mogelijk langeren duur andere maatregelen moeten worden overwogen, toch heeft zij reeds in groote lijn de richting gewezen, waarin de voorziening zal moeten worden gezocht, althans zeker den allereersten tijd.

Published in: De Stad Oss, 7 June 1921, page 1, unsigned. The text is attributed to Titus Brandsma, the chief editor of the newspaper (See: NCI OP28.37). ↑

Published: Titus Brandsma Instituut 2025